«Бөтендөнья сыйфат атнасы» уңаеннан Казан шәһәре базарларының берсендә халыкның кулланучылар белемен күтәрүгә юнәлдерелгән чаралар үткәрү кысаларында Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Казан территориаль органы хезмәткәрләренә консультация алу максатыннан мөрәҗәгать итте.

Сорау болай яңгырый: «Казан шәһәре автосалоннарының берсендә яңа автомобиль сатып алганда алдашу белән очрашкан.  Бәя базар бәясеннән 300 мең сумга аерылып торды. Машина складта тора, диделәр, аны теләсә кайсы вакытта сатып алырга мөмкин. Ә автосалонга килгәч, кирәкле модель чынлыкта юк икән, һәм бәясе сизелерлек үзгәрде».

Бу мәсьәләне карыйбыз.

Игътибарыгызны әлеге өлкәдә кулланучылар хокукларын типик бозуларга юнәлтәбез:

- рекламада һәм телефоннар аша мөрәҗәгать иткәндә намуссыз сатучылар автомобильнең дөрес булмаган (киметелгән) бәясен күрсәтә (клиентларны турыдан-туры автосалонга җәлеп итү өчен).;

-автомобильне күрсәтү яки сату-алу килешүе төзелгәнче, сатучы беренчел взносны (аванс, алдан түләү, залог, задаток һ. б.) тапшыру белән алдан килешүгә кул куюны таләп итә, килешүдә күрсәтелгән взносның бөтен суммасын яки аның өлешен саклап калу турында шартлар бар;

- автомобильне кредит акчалары хисабына сату-алу килешүен төзегәндә кулланучыларга процент ставкасы күләме турында дөрес булмаган мәгълүмат бирелә (Интернетта, сайтта яки реклама буклетларында килешүдә күрсәтелгәннән шактый түбәнрәк процент ставкасы күрсәтелә);

- автомобиль сатып алганда төрле товарларны, эшләрне, хезмәтләрне көчләп тагу (автомобильнең кыйммәтрәк комплектациясе, өстәмә җиһазлар урнаштыру, иминиятләштерү, сервис эшләре һ.б. тәкъдим ителә).

Боларны ничек булдырмаска 

-игътибар белән фикерләрне тыңларга;

- сайлаганда автосалонның теге яки бу маркалы автомобильләрне сатуга вәкаләтле дилеры булу-булмавын исәпкә алырга кирәк (әлеге мәсьәлә буенча мәгълүмат белән рәсми дилерлар сайтларында танышырга мөмкин);

- автосалонның интернет-сайтында сатучының исеме, аның урнашу урыны (адресы), эш режимы турында мәгълүмат урнаштырырга мәҗбүри. Шулай ук сатып алучыга уңайлы булсын өчен сатучының телефоннарын һәм аның электрон почта адресын, типик шартнамәләр үрнәкләрен, гарантия йөкләмәләре, автомобильләрнең бәясе, конкрет транспорт чаралары булу һәм башкаларны үз эченә алырга тиеш булган өстәмә мәгълүмат күләмен өйрәнергә кирәк;

- базар бәясеннән түбәнрәк бәядән автомобиль сату тәкъдимнәренә сак карагыз, шул ук вакытта сатучыдан сату-алу килешүе проектын, шулай ук сезне кызыксындырган автомобиль маркасы бәясе һәм характеристикасы турындагы мәгълүматны электрон почтага җибәрүегезне сорагыз. Килешүне вак шрифт белән язылган пунктларны да кертеп, имзага кадәр игътибар белән өйрәнергә кирәк. Килешүдә автомобильне китерү сроклары, аванс күләме, аны кире кайтару тәртибе, шулай ук модельнең модификациясенең тулы тасвирламасы күрсәтелгән булырга тиеш. 

Әгәр сезне алдасалар нәрсә эшләргә

Автосалонның законсыз гамәлләренә зарланырга кирәк:

- җитештерүчегә яки аның вәкаләтле оешмасына мөрәҗәгать итәргә. Барыннан да элек, кулланучы үз хокукларының, шул исәптән мөлкәтләренең, ягъни планлаштырылмаган чыгымнарның кимүенә очраса, кирәкмәгән опцияләрне (шул исәптән өстәмә товарлар, эшләр, хезмәт күрсәтүләр) түләүдән баш тарту мөмкинлегеннән мәхрүм ителгән очракта, гаепле затка (бу очракта - товар сатучыга) тиешле претензия белән мөрәҗәгать итәргә киңәш итәбез;

- сатучыдан мораль зыян өчен компенсация түләттерү яки зыянны кайтару өчен, шулай ук судка дәгъва гаризасы белән мөрәҗәгать итәргә мөмкин;

- Эчке эшләр органнарына гариза язарга кирәк.

Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Казан территориаль органы «кулланучылар хокукларын яклау турында» Законның 16 статьясы белән өстәмә товарларны һәм хезмәтләрне көчләп тагу тыелуга аерым игътибар бирә. Кулланучыларның хезмәтләрне ирекле сайлап алуга төп хокукларын бозуда гаепле Компания кулланучыга, бәйле товарлар яки хезмәт күрсәтүләр бәясен дә кертеп, барлык зыяннарны капларга тиеш.

ТР Дәүләт алкоголь инспекциясенең Казан территориаль органы